Cơ thể bạn là con người… hay là một “ngôi nhà” cho hàng nghìn tỷ vi sinh vật sống chung?

Bạn nghĩ mình là một cá thể độc lập? Thực ra, cơ thể bạn là nơi cư trú của hàng nghìn tỷ vi sinh vật – bao gồm vi khuẩn, virus, nấm men và các sinh vật siêu nhỏ khác. Trên thực tế, số lượng tế bào vi sinh vật trong cơ thể bạn có thể ngang bằng – thậm chí vượt qua – số lượng tế bào người!

Vậy điều này có ý nghĩa gì? Và liệu bạn là “con người”, hay là một hệ sinh thái di động?

Vi sinh vật – Những cư dân vô hình nhưng quyền lực

Cộng đồng vi sinh vật trong cơ thể bạn được gọi là hệ vi sinh vật (microbiome). Chúng sống ở khắp nơi:

• Trong ruột

• Trên da

• Trong miệng, mũi và hệ hô hấp

• Thậm chí trong mắt và bộ phận sinh dục

Phần lớn “cư dân” này hoàn toàn vô hại, và nhiều trong số đó cực kỳ có lợi cho sức khỏe.

Vai trò thiết yếu của hệ vi sinh vật trong cơ thể

Bạn có thể sẽ bất ngờ khi biết rằng vi sinh vật không chỉ “cư trú” mà còn tham gia vào rất nhiều chức năng sống:

• Tiêu hóa thực phẩm và tạo ra dưỡng chất như vitamin K, B12

• Điều hòa hệ miễn dịch, giúp cơ thể nhận diện kẻ thù và tránh phản ứng quá mức

• Ngăn chặn vi khuẩn gây bệnh bằng cách “chiếm chỗ” và cạnh tranh thức ăn

• Ảnh hưởng đến tâm trạng và sức khỏe tinh thần thông qua trục ruột – não

Bạn là “một”, nhưng cũng là “nhiều”

Theo các nghiên cứu khoa học, tổng trọng lượng của hệ vi sinh vật trong cơ thể có thể lên đến 1–2 kg – tương đương trọng lượng của một bộ não người! Điều này cho thấy mức độ ảnh hưởng sâu rộng của chúng đến sức khỏe tổng thể.

Hơn nữa, hệ vi sinh là duy nhất ở mỗi người, giống như vân tay. Nó được hình thành từ lúc sinh ra, bị ảnh hưởng bởi di truyền, chế độ ăn uống, môi trường sống, thuốc men và lối sống hàng ngày.

Làm thế nào để “chăm sóc” những cư dân tí hon này?

Một hệ vi sinh vật khỏe mạnh là nền tảng cho sức khỏe lâu dài. Dưới đây là một số cách để bạn chăm sóc tốt “ngôi nhà vi sinh” của mình:

1. Ăn đa dạng thực phẩm có nguồn gốc thực vật

Chất xơ là “thức ăn” ưa thích của vi khuẩn tốt trong ruột.

2. Bổ sung probiotic và prebiotic

• Probiotic: có trong sữa chua, kim chi, miso, dưa cải…

• Prebiotic: có trong tỏi, hành, chuối, yến mạch…

3. Tránh lạm dụng kháng sinh

Chỉ dùng thuốc khi thật sự cần thiết và theo chỉ dẫn bác sĩ.

4. Ngủ đủ, vận động thường xuyên, giảm stress

Căng thẳng kéo dài có thể làm rối loạn hệ vi sinh vật.

Kết luận

Thay vì chỉ là “một con người”, bạn chính là một hệ sinh thái di động với hàng nghìn tỷ sinh vật cùng tồn tại. Khi những “cư dân tí hon” ấy khỏe mạnh, bạn cũng khỏe mạnh.

Hãy học cách sống hòa hợp với hệ vi sinh vật của mình – để sống khỏe, sống vui từ bên trong!